Hoogbegaafd ben je vanaf je geboorte.
Maar wat betekend dat nou eigenlijk?
Wanneer ben je nou hoogbegaafd?
Over het algemeen wordt uitgegaan van hoogbegaafdheid bij een IQ van 130 of hoger.
Maar hoogbegaafdheid is meer dan alleen (cognitieve) intelligentie.
Het gaat om een wezenlijk andere manier van denken en doen.
Persoonlijkheid, creativiteit en doorzettingsvermogen spelen ook een belangrijke rol.
Het is een wezenlijk deel van het ´zijn´ van de mens, hoe je als mens denkt en handelt.
Vaak is hoogbegaafdheid erfelijk dat houdt in de praktijk in dat veel hoogbegaafde kinderen ook hoogbegaafde ouders en/of broertjes en zusjes hebben. Het is echter niet altijd zo. Hoogbegaafde kinderen zijn al vanaf hun geboorte anders in hun reacties en ontwikkeling.
Veel hoogbegaafde kinderen voelen zich anders dan andere kinderen.
Ze merken dat ze ‘anders’ zijn en voelen zich vaak niet begrepen. Dat kan zich uiten op hele verschillende manieren. Sommige kinderen passen zich aan, vertonen ‘gewenst’ gedrag, willen ‘erbij’ horen. Andere kinderen zetten zich juist af, gedragen zich opstandig.
Meestal word er geadviseerd om pas rond het zevende levensjaar een IQ test te doen. Het kind is dan nog wel in ontwikkeling maar dan kan er wel getest worden. Het IQ is een gangbare maat om de intelligentie te meten. Het geeft aan hoe het kind scoort op een intelligentietest, vergeleken met het deel van de bevolking van dezelfde leeftijd. Het is echter geen “hard bewijs” voor de aanwezigheid (of afwezigheid) van hoogbegaafdheid.
Bij de omschrijving van hoogbegaafdheid zijn er ook zijnskenmerken, het gaat niet alleen om een hoog IQ. De ontwikkeling van een hoogbegaafde kind verloopt anders dan bij andere kinderen. Hoogbegaafde kinderen ervaren vaak al vroeg dat ze anders zijn dan leeftijdsgenootjes. Ze kunnen zich niet herkennen in andere kinderen. Dit kan belemmerend werken bij de ontwikkeling van een positief zelfbeeld.
Een aantal kenmerken van een hoogbegaafd kind zijn:
Vroeg heel alert zijn als vanaf baby af aan. Vroeg praten of juist heel laat maar dan ook gelijk goed. Vroeg lopen of juist laat maar dan ineens heel goed. Stelt uitzonderlijk veel vragen, wilt echt alles weten. Stelt op jonge leeftijd al vragen over het leven en de dood. Heeft een zeer uitgebreide woorden schat. Is zeer perfectionistisch ingesteld. Heeft een uitzonderlijk goed geheugen. Heeft een sterke fantasie.
Heeft een bijzondere humor. Denken vaak erg moeilijk en hebben daar door moeite met de makkelijke dingen te doen. Leggen snel verbanden en zien snel oplossingen. Zijn vaak sensitief en ervaren emoties van andere en zich zelf erg intens. Sterk ontwikkeld rechtsvaardigheidsgevoel. Zoekt ontwikkelingsgelijken, vaak oudere kinderen. Wilt graag zelf alles uitzoeken en doen ( autonomie)
Kenmerken met betrekking tot het leervermogen zijn:
Grote algemene interesses. Grote taalvaardig. Hoog leertempo, grote denk- en leerstappen. Verworven kennis goed toepassen. Goed geheugen. Doorvrager en waarnemer. Groot analytisch inzicht en probleemoplossend vermogen. Creativiteit en originaliteit. Denkt buiten reguliere kaders.
Positieve kenmerken van hoogbegaafdheid zijn:
Concentratie en taakgerichtheid, creativiteit met levendige verbeelding.
Leert zichzelf dingen aan zoals rekenen en lezen. Begrijpen en onthouden van moeilijke informatie indien geïnteresseerd. Het veel lezen en verzamelen van informatie. Significant beter presteren op mondelinge overhoringen dan op schriftelijke overhoringen. Veel feitenkennis, grote algemene ontwikkeling. Onderneemt veel activiteiten om eigen initiatief bij interesse. Snelle ontwikkeling, ontwikkelingsvoorsprong. Opvallend taalgebruik.
Opvallend goed geheugen. Vroeg leggen van verbanden, originele ideeën en oplossingen.
Negatieve kenmerken van hoogbegaafdheid
Prestaties op school redelijke tot erg slecht, Huiswerk vaak niet af of slecht gemaakt, Snel ontevreden over eigen prestaties, Hekel hebben aan herhaling. vermijden van nieuwe leer activiteiten uit angst om te mislukken. Minderwaardigheidsgevoel. Doelen te hoog kiezen. Doelen te laag kiezen. Snel afgeleid zijn en impulsief. Verzetten tegen autoriteit. Slecht slapen